ป่าชุมชนต้นแบบ วิถีคน วิถีป่า จังหวัด: สกลนคร

รายละเอียดข้อมูลขอจัดตั้งศูนย์เรียนรู้ป่าชุมชนต้นแบบ " วิถีคน วิถีป่า" จังหวัดสกลนคร ชื่อป่าชุมชน บ้านดอนกอย ที่ตั้ง หมู่ที่ 2 ตำบลสว่าง อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร อนุมัติ ปี พ.ศ. 2546/2554/2560 เนื้อที่ 670 ไร่ พิกัด 0392076 1924727 ชื่อ-สกุล ประธานป่าชุมชน นายประสงค์ สุราราช ประวัติสถานที่           บ้านดอนกอย เดิมเรียกว่า “บ้านดอนกลอย” หรือ “บ้านกอย” มีการก่อตั้งรากฐานของหมู่บ้านก่อนบ้านโนนทรายคำ โดยเริ่มเมื่อปี พ.ศ. 2448 โดยมีชาวบ้านจากบ้านพอกใหญ่ ได้ออกมาเลี้ยงวัว และมาถากถางไร่นา ในบริเวณนี้ซึ่งอยู่คนละฝั่งลำน้ำอูน โดยมีคุณตาเซียงนวน คุณตาตุ่ม และคุณตาทิดจันทร์ มาพร้อมกับลูกๆ หลานๆ เนื่องจากบริเวณนี้เป็นป่าโคก และเต็มไปด้วยต้นไม้ปกคลุมอย่างหนาแน่น จึงมีการถากถางเพื่อทำไร่นา รวมถึงทำให้เป็นที่โล่งหลังจากนั้น ก็เริ่มมีครอบครัวอื่นๆ ได้อพยพข้ามลำน้ำอูนมาสมทบ และตั้งถิ่นฐานอยู่ในบริเวณนี้ เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ถิ่นฐานที่ตั้งบ้านดอนกอย มีลักษณะเป็นที่ดอนที่อุดมไปด้วยมันชนิดหนึ่งชาวบ้านเรียกมันชนิดนี้ว่า “มันกลอย” ด้วยเหตุนี้เองชาวบ้านที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานรกรากในถิ่นนี้จึงเรียกว่า “ดอนกอย” ซึ่งหมายถึงดินแดนที่อุดมสมบูรณ์ และเต็มไปด้วยมันกอยตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาชาวบ้านดอนกอย มีภาษาพูดท้องถิ่นออกสำเนียงภูไท และเป็นภูไทเผ่าซะเงยบ้านดอนกอย มีลักษณะภูมิประเทศเป็นดอนมีป่าไม้ส้อมรอบ ซึ่งป่าส่วนใหญ่เป็นป่าเต็งรังและยังเต็มไปด้วยป่าหน่อไม้ ซึ่งถือว่าเป็นแหล่งอาหาร ที่สำคัญของคนในชุมชน บริเวณพื้นที่โดยรอบ ยังอุดมสมบูรณ์ไปด้วยแหล่งน้ำธรรมชาติ ห้วย หนอง คลอง บึง และสายน้ำที่สำคัญที่สุดคือ ลำน้ำอูนและมีดินเป็นโคลนสีแดงนี้ ในอดีตชาวบ้านจะนำเอาผ้าขาวไปย้อมกับโคลนเพื่อนำไปถวายพระสงฆ์ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา ด้วยความพิเศษของโคลนบริเวณนี้นี่เอง ชาวบ้านจึงเรียกบริเวณนี้ว่า “ผามอดินแดง” ป่าชุมชนบ้านดอนกอย หมู่ที่ 2 ตำบลสว่าง อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร ได้จัดทำโครงการครั้งแรก เมื่อปีงบประมาณ พ.ศ. 2545 ตามหนังสือ ที่ กษ 0710.4 / 22464 ลงวันที่ 3 กันยายน 2545 และได้ดำเนินงานพัฒนาป่าชุมชนลงสู่ท้องถิ่นในปีงบประมาณ พ.ศ. 2546 และได้ดำเนินการต่ออายุโครงการป่าชุมชนในปี 2554 และ 2560 ตามหนังสือกรมป่าไม้ที่ ทส 1605.33 / 9057 ลงวันที่ 12 พฤษภาคม 2554 และทส1604.47/2416 ลว 7 กุมภาพันธ์ 2560 เคยได้รับรางวัล “คนรักษ์ป่า ป่ารักชุมชน” ในระดับจังหวัด ในปี 2551 ต่อมาในปีงบประมาณ พ.ศ. 2557 ได้เข้าร่วมโครงการ 60 ป่าชุมชนอนุรักษ์พันธุกรรมพืชตามแนวพระราชดำริ เพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖๐ พรรษา ๒ เมษายน ๒๕๕๘ เหตุผลในการเลือกพื้นที่ เป็นพื้นที่เหมาะสมในการจัดตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้ป่าชุมชนต้นแบบ “วิถีคน วิถีป่า” ประเด็นสำคัญ/จุดเด่น/ปัจจัยหลัก - ประเด็นหลัก 1.เป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายของพันธุกรรมพืชจนได้รับคัดเลือกเข้าโครงการอนุรักษ์ฯของกรมป่าไม้ 2. ชุมชนร่วมกันอนุรักษ์ป่าชุมชนต่อเนื่องมาตลอดและได้รับการสนับสนุนบางส่วนจากเทศบาลบัวสว่าง 3. นำผลผลิตจากป่าชุมชนมาทำผ้าย้อมครามซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชนระดับ 5 ดาว - ประเด็นรอง 1.เป็นศูนย์เรียนรู้ผ้าย้อมครามของอำเภอพรรณานิคม 2. เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศมีการจัดทำโครงการล่องแพชมลำน้ำอูน 3. เป็นแหล่งเรียนรู้พืชสมุนไพรของกระทรวงสาธารณะสุขอำเภอพรรณานิคม

 

 

ชื่อ-สกุลเจ้าหน้าที่ประสานงาน: นายชูชาติ เทพสุต
ตำแหน่ง: นักวิชาการป่าไม้ชำนาญการ
สังกัด: สำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 6 สาขานครพนม กรมป่าไม้